‘Mediation biedt volwaardig alternatief’
‘Mediation biedt volwaardig alternatief’
Goed nieuws voor bedrijven, overheden en burgers die een conflict hebben. Als het aan VVD-Tweede Kamerlid Ard van der Steur ligt, kunnen zij straks via mediation hun geschillen sneller en goedkoper oplossen. Met zijn initiatiefwetsvoorstel wil hij mediation een volwaardig alternatief voor de rechtspraak maken.
Ard van der Steur gelooft heilig in mediation als dé manier om geschillen te beslechten. Toen hij nog advocaat was, zag hij dat het uitvechten van een conflict bij de rechter vaak leidt tot twee teleurgestelde partijen. ‘Bij mediation zetten beide partijen hun handtekening onder de overeenkomst. Dat betekent dus dat ze allebei tevreden zijn.’ In 60 procent van de gevallen leidt mediation nu al tot succes.
Als mediation nu al zo succesvol is, waarom is uw wet dan nodig?
‘Om de nadelen op te heffen die nu nog aan mediation kleven. Nu kunnen de partijen die hebben afgesproken zich aan de mediationovereenkomst te houden, daar nog onderuit. Ze kunnen naar de rechter stappen. Veel advocaten en notarissen raden mediation daarom af: je weet immers nooit of de tegenpartij zich aan de afspraak houdt. Dat is straks anders. Als in het contract staat dat partijen geschillen over de uitkomst aan de mediator moeten voorleggen, zitten ze daaraan vast. Partijen die een rechtszaak willen aanspannen, moeten straks ook eerst uitleggen waarom ze geen mediation hebben geprobeerd.’
Waarom geeft mediation vaak een beter resultaat dan een rechtszaak?
‘Omdat een rechter alleen mag oordelen over het geschil dat hem wordt voorgelegd. Als twee buren ruzie hebben over een dakkapel, zit er vaak een dieper gevoel van onvrede achter. Bijvoorbeeld dat de een altijd de auto voor het raam van de ander zet. Een rechter kan daar niets mee. Een mediator wel.’
Wat betekent de nieuwe wet voor ondernemers? Zullen zij vaker een beroep doen op de mediator?
‘Dat doen ze nu al. Bedrijven als AkzoNobel en Mediq maken veel gebruik van mediators. Mediation is zeer geschikt voor partijen die nog met elkaar verder willen. Dat kunnen particulieren zijn: bij een echtscheiding bijvoorbeeld, of de verdeling van een erfenis. Maar ook veel ondernemingen willen na een conflict verder met de andere partij. Als je in een branche zit waarin maar een paar toeleveranciers actief zijn, wil je daar liever geen ruzie mee hebben. Mediation is inzetbaar voor verschillende soorten zakelijke conflicten: ruzies tussen vennoten, geschillen tussen aandeelhouders, agentuurovereeenkomsten, distributieovereenkomsten. En wat dacht je van arbeidsconflicten? Het is voor jou erg vervelend als een rancuneuze ontslagen directeur na jaren nog steeds in de kroeg loopt te vertellen wat voor waardeloos bedrijf jij hebt. Dan kun je beter in goede harmonie uit elkaar gaan. Met mediation dus.’
Vanuit de advocatuur en het notariaat is er veel verzet. Het argument is dat je juridisch geschoold moet zijn om een ruzie over een vennootschap af te handelen.
‘De kwaliteit van de mediators zal worden gewaarborgd door een register. Alleen mediators die minimaal twaalf zaken hebben gedaan, of vijf grote zaken, mogen zich registermediator noemen. Ze vallen onder het tuchtrecht en hebben verschoningsrecht. Het is overdreven om te eisen dat alleen juristen juridisch getinte zaken mogen behandelen. Een niet-jurist kan dat ook doen. We stellen wel als eis dat hij juridisch deskundig is op het rechtsgebied waarop hij zich beweegt. In de wet is ook een extra veiligheidscheck ingebouwd: de vaststellingsovereenkomst van de mediator krijgt executoriale kracht na goedkeuring door de rechter. Dit is een snelle, digitale procedure.’
Wat zijn de effecten voor advocaten?
‘Advocaten moeten snel inzien dat hier kansen liggen. In Amsterdam is er al een advocatenkantoor dat zich helemaal richt op zakelijke media-tion. Ik hoop dat hun voorbeeld navolging krijgt en dat advocaten en notarissen bij elkaar kruipen om in dit gat in de markt te duiken. Hun juridische kennis is toch een pre.’
Ook notarissen vrezen broodroof. Nu zijn ze, naast de rechter, de enigen die een akte met executoriale kracht kunnen opmaken. Straks kunnen mediators dat ook.
‘Juist voor notarissen liggen hier mogelijkheden. Op het gebied van onroerend goed, personen- en familierecht, erfrecht, vennootschappen, noem maar op. Ik zie notarissen overigens eerder in de rol van mediator stappen dan advocaten; notarissen zijn al gewend om naar de belangen van beide partijen te kijken.’
Is mediation ook inzetbaar in het bestuursrecht?
‘Jazeker. Bij de Belastingdienst gebeurt het al. Daar is 80 procent van de mediations succesvol. Ik wil mediation ook in het bestuursrecht een prominente plek geven. Het uitgangspunt moet zijn dat de overheid mediation altijd aanbiedt als er een geschil is met de burger, maar daar ben ik nog niet helemaal uit. Daar werk ik nog aan. We willen natuurlijk niet dat de burger mediation gaat gebruiken om uitstel te krijgen, bijvoorbeeld bij een belastingkwestie.’
Auteur
Peter Louwerse bron : sconline.nl
